Ona sutini qanday muzlatsa bo‘ladi?

Qanday degan savolga javob berishdan oldin, nima uchun ekanligini tushunish muhim. Farzandini emizish hali oldinda bo‘lganlar uchun bu noaniq bo‘lishi mumkin. Aslida, emizish har tomonlama qulay, faqat bir jihati bor: doimo bolaning yonida bo‘lish kerak. Ammo buning imkoni bo‘lmaydigan holatlar ham bo‘ladi. Ona ishga chiqishi, shifokorga borishi yoki shoshilinch ishlari tufayli uzoqroq joyga ketishi kerak bo‘lishi mumkin. Ba’zi kunlari sut haddan tashqari ko‘p bo‘ladi, chaqaloq ko‘krakni to‘liq bo‘shata olmaydi. Laktostazning oldini olish uchun ortiqcha sutni sog‘ish lozim. Ammo keyin uni nima qilish kerak? Bunday qimmatli mahsulot maxsus saqlash shartlariga rioya qilishni talab qiladi. Sovutilgan holda uni bir sutkadan ortiq saqlab bo‘lmaydi, muzlatish esa shaxsiy «ona suti banki»ni shakllantirishga yordam beradi.

Ha, agar zarurat bo‘lsa, uni muzlatish mumkin, hattoki kerak ham. Gigiyena va saqlash qoidalariga rioya qilinsa, ona sutini muzlatish xavfsizdir. Albatta, yangi sog‘ilgan sutda sovutilgan va ayniqsa muzlatilgan sutga nisbatan tirik hujayralar va antitanachalar miqdori yuqori bo‘ladi. Past haroratda tirik tarkibiy qismlarning bir qismi faolligini yo‘qotadi. Lekin asosiy ozuqaviy moddalar – oqsillar, yog‘lar, laktoza va vitaminlarning ko‘p qismi saqlanib qoladi. Shu bois, muzlatilgandan keyin ham ona suti qimmatli ozuqa sifatida qolaveradi va chaqaloq uchun sutli aralashmaga qaraganda ancha foydalidir.

Ona sutini muzlatishdan oldin gigiyena qoidalariga rioya qilish muhim. Qo‘llaringizni sovun bilan yaxshilab yuving. Sutni sog‘ib olishga mo‘ljallangan moslamaning barcha qismlari, shishalar, idishlar – sut tegadigan hamma narsani yuvib, sterilizatsiya qiling. Sterillangan idishlarni oldindan tayyorlab qo‘ying.

Saqlash uchun quyidagilar mos keladi:

• ishonchli germetik chokli ona suti uchun maxsus paketlar;
• zich yopiladigan qopqoqli plastmassa yoki shisha idishlar (oziq-ovqat uchun mo‘ljallangan, BPA-free belgisi bilan).

Har bir idishda albatta sut sog‘ib olingan sana va miqdorini ko‘rsating. Tajribali onalar sutni bir marta emizish hajmida bo‘lib-bo‘lib muzlatishni tavsiya etadilar. Bu zaxiralarni to‘g‘ri tashkil qilishga va sutni saqlash muddatlarini hisobga olgan holda foydalanishga yordam beradi.

Sog‘ib olingan sutni darhol muzlatgichga qo‘yish tavsiya etilmaydi. Avval uni bir-ikki soat davomida sovutgichda sovutgan ma’qul. Ayniqsa, bir marta sog‘ishda ko‘pincha bir martalik emizish uchun yetarli miqdorda sut olinmasligi mumkin. Shu sababli, kun davomida sutni turli idishlarga yig‘ib, kun oxirida sovutilgan qismlarni bitta muzlatish idishiga jamlash maqsadga muvofiqdir.

Sifatni yaxshiroq saqlash uchun idishlarni muzlatgich kamerasining orqa devoriga, harorat eng barqaror bo‘lgan joyga joylashtiring. Agar muzlatilgan sutdan muntazam foydalanmoqchi bo‘lsangiz, unga muzlatgichda alohida joy, idish yoki tokcha ajrating.

Sog‘ib olingan sutni kichik miqdorlarda: 60-120 ml dan saqlang. Shunda kerakli hajmni qoldiqlarsiz eritish osonroq bo‘ladi. Muzlatilgan sutga yangi sog‘ilgan sutni qo‘shmang – uni alohida sovuting.

Saqlash muddati to‘g‘ridan to‘g‘ri muzlatgich kamerangizning haroratiga bog‘liq:

Muzlatishdan oldin paketlar yoki idishlarni markirovka qilishni unutmang..

Saqlash muddatlarini muntazam ravishda tekshirib turing va ularga rioya qiling.

Eng yaxshi usul sovutgichda eritishdir. Bu bir necha soat vaqt oladi, lekin sutning foydali xususiyatlari maksimal darajada saqlanadi.

Vaqt oz bo‘lsa, muzlatilgan sut solingan yopiq idishni iliq (issiq emas!) suv oqimi ostiga yoki xona haroratidagi suv solingan idishga joylash mumkin. Aynan shu usul sutni kerakli haroratgacha isitish uchun ham qulay.

Mikroto‘lqinli pechdan esa sutni eritish yoki isitish uchun foydalanish mutlaqo mumkin emas. U foydali moddalarni buzadi, suyuqlik notekis isiydi, natijada bolaning og‘iz bo‘shlig‘i va qizilo‘ngachi kuyish xavfi yuzaga keladi.

Isitilgan sutni 1-2 soat ichida ishlatish lozim. Chaqaloq ichib tugatmagan sut qoldig‘ini saqlash mumkin emas. Qayta muzlatish ham man etiladi.

Ba’zida onani eritilgan sutning hidi yoki rangi xavotirga soladi. Bu tabiiy holat – yog‘lar ozgina oksidlanishi mumkin, bu esa «sovunsimon» yoki «sovunli-shirinroq» hidni keltirib chiqaradi. Agar siz sterillangan idishlardan foydalangan va saqlash muddatlariga rioya qilgan bo‘lsangiz, sut buzilmasligi kerak.

Lekin agar keskin nordon hid sezilsa, bir xil bo‘lmagan iviqlar ko‘rinsa yoki achchiq ta’m payqalsa – bu biror narsaning noto‘g‘ri ekanligini bildiradi. Bunday sutni bolaga berish mumkin emas.

• Sutni sog‘ib olish jarayonida sterillik yetarli darajada bo‘lmasligi. Shoshilinchda qoidalardan chekinish oson. Masalan, qo‘lni sovun bilan yuvib, ammo qo‘l ostidagi yo‘rgak bilan artish yoki sutni sovutish uchun steril bo‘lmagan idishga quyish. Bunday har qanday xato sifatga ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
• Katta miqdorda muzlatish. Esda tutingki, ishlatilmagan eritilgan sut va saqlash muddati o‘tgan muzlatilgan sut bola uchun umuman yaroqsiz hisoblanadi.
• Eritilgandan so‘ng qayta muzlatish. Ta’kidlanganidek, bu mutlaqo man etiladi. Bunday holatlarda sut nafaqat foydali xususiyatlarini yo‘qotadi, balki butunlay yaroqsiz holga keladi.
• Muzlatilgan sutga yangi sut qo‘shish. Agar muzlatish uchun kerakli miqdorni bir vaqtning o‘zida sog‘ib ololmasangiz, kun davomida bir necha porsiyani sovitgichda saqlang. So‘ngra ularni bitta idishga quyib, muzlating.
• Muzlatishga mo‘ljallanmagan shisha idishlardan foydalanish. Bunday idishlar muzlatkichda yorilishi mumkin.

• Sutni yupqa qatlam qilib, masalan, maxsus paketlarda muzlating. Bunday holatda sut tezroq eriydi.
• Sog‘ib olingan sutning nafaqat sanasini, balki vaqtini ham yozib qo‘ying – ayniqsa, muzdan tushirilgan sut bilan chaqaloqni tez-tez ovqatlantirish kerak bo‘lsa.
•  Chalkashliklarga yo‘l qo‘ymaslik uchun idishlarni sanasiga qarab joylashtirish va sutni «birinchi muzlatilgan - birinchi eritiladi» tamoyili asosida ishlatgan ma’qul.
• Qimmatli mahsulotni to‘kish qanchalik achinarli bo‘lmasin, muddati o‘tgan muzlatilgan va ishlatilmagan qoldiqlardan hech ikkilanmay voz keching. Bolaning salomatligi har qanday holatda ham qadrliroqdir.

Ona sutini muzlatish zamonaviy onalar uchun ajoyib yechim bo‘lib, bola parvarishi va boshqa muhim ishlarni uyg‘unlashtirish imkoniyatini beradi. Oddiy qoidalarga amal qilish orqali, sutingiz o‘zining noyob xususiyatlarini saqlab qoladi va chaqaloq uchun foydali bo‘lib qolaveradi.